Che Guevara

Op de t-shirts van toeristen, op Cubaanse bankbiljetten en munten of op tal van propagandaposters langs de weg; het beeld van de nationale held Che Guevara is alomtegenwoordig in Cuba. Eén ding is zeker: hij is één van de beroemdste mensen van de 20e eeuw.

Het hangt af van welke Che-biografie je leest, welke Che-film je ziet en welk politiek perspectief je kiest. Een romantische held, naïeve dromer, incompetente minister van economie of onbaatzuchtige revolutionair er zijn veel meningen over Che Guevara.

Ernesto Rafael Guevara de la Serna, geboren in Argentinië op 14 mei of 14 juni 1928, kwam uit een middenklasse achtergrond, net als zijn kameraad Castro. Hij studeerde geneeskunde, maar was meer geïnteresseerd in economische en sociale ongelijkheid in Midden- en Zuid-Amerika. Meerdere keren onderbrak hij zijn studies voor langere reizen door Latijns-Amerika op een 500 cc Norton.

"Deze doelloze streep door het enorme Amerika heeft me meer veranderd dan ik geloofde," schreef hij aan het eind in zijn reisverslag. Voor de meeste problemen in Latijns-Amerika gaf hij de schuld aan het imperialistische Amerikaanse beleid van die tijd.

Hij studeerde af in 1953, waarna hij in Mexico kennis maakte met Fidel Castro. Fidel verbleef in ballingschap en bereidde een gewapende expeditie naar Cuba voor. Che trad als arts toe bij de groep. In 1956 zeilden in totaal 82 revolutionairen van Mexico naar Cuba met wapens beladen jacht Granma.

Bijna alles ging mis op de overtocht naar Cuba. Eindelijk op Cubaanse bodem werden de revolutionairen door het Cubaanse leger verwacht. De meeste rebellen stierven of werden gearresteerd tijdens de vlucht. Slechts twaalf van de mensen van de Granma, waaronder Castro, zijn broer Raul en Che Guevara, wisten te ontsnappen naar de bergen van de Sierra Maestra. Guevara demonstreerde zijn tactische vaardigheden bij deze vlucht en zijn rol veranderde snel van die van dokter in een directe deelnemer aan gewapende acties. Met zijn overwinning tegen het numeriek superieure Batista-leger in Santa Clara, maakte hij zichzelf onsterfelijk.

Na de triomf van de revolutie bekleedde Che verschillende hoge ministeriële posten in Cuba.

Naar verluidt kwam het tot een geschil met Fidel over de verdere uitvoering van het Cubaanse binnenlandse en buitenlandse beleid. In 1965 verliet Che Guevara Cuba om een Cubaanse revolutie in Congo te organiseren. Deze missie is mislukt. Che rechtvaardigde dit met het slijm van de Congolese bevolking, zijn critici rechtvaardigen de nederlaag met een gebrek aan organisatie en voorbereiding.

In 1966 ging Che naar Bolivia, zijn hoop was - vergelijkbaar met de Sierra Maestra - om met behulp van de lokale plattelandsbevolking een revolutie teweeg te brengen. Dit mislukte ook, in tegenstelling tot de hoop van zijn 44-tellende guerrillagroep, waren de Bolivianen op een afstand. In 1967 werd Che geëxecuteerd door leden van het Boliviaanse leger.